Autor:Piotr Adamczewski
Źródło:Polityka
Znam Ryśka od 33 lat. Od dzisiejszej nocy muszę mówić i
pisać – znałem. To brzmi pretensjonalnie. A On pretensjonalności
nie lubił. Dlatego też dalej będę pisał tak jak by nic się nie stało.
Jak bym mógł się spodziewać, że zajrzy do mojego blogu, przeczyta
anegdotki o sobie i choćby uśmiechnie się. Lubił być bohaterem
śmiesznych historyjek. Sam też je czasem opowiadał. A ja mam ich spory
zapas. I to z różnych epok. Bowiem nasza znajomość, a potem przyjaźń,
też przeszła przez różne epoki.
Początek był w PRL. Obaj pracowaliśmy w tygodniku “Kultura”. On
jako czołowe pióro, ja jako zastępca sekretarza redakcji (była nim
energiczna Ewa Staśko), a potem sekretarz. Byłem więc niejako
akuszerem “Cesarza” i “Szachinszacha”. Ryszard pisał obie książki z
tygodnia na tydzień, a my je drukowaliśmy w odcinkach. Byłem też
odbiorcą jego wspaniałego reportażu ze Stoczni Gdańskiej w pamiętnym
roku 80.
Potem nasze drogi zawodowe rozeszły się. Przeszedłem do
“Polityki”. Nadszedł grudzień 1981 r. “Kulturę” w stanie wojennym
zamknięto i nigdy nie reaktywowano. Minęła kolejna epoka i powstała
m.in. “Gazeta Wyborcza”. To była ostatnia przystań Ryśka. Znowu pisał z
tygodnia na tydzień swoje wielkie książki. Najbardziej lubię spośród
nich “Podróże z Herodotem”.
Nasze spotkania nabrały intensywniejszej częstotliwości gdy
“Polityka” przeniosła się w pobliże Pl. Narutowicza. Rysiek mieszkał
kilka przecznic od Placu i bywał u mnie systematycznie, przynosząc swoje
manuskrypty do przepisywania. Przy okazji dużo gadaliśmy. O wszystkim. O
sprawach ważnych i błahostkach. Uwielbiałem te spotkania. Rysiek bowiem
był jedynym człowiekiem jakiego znam, który potrafił słuchać. Oto
dowód.Co jakiś czas daję się nabrać na pytanie (zadawane przez nawet
bliskich kolegów) – co u ciebie słychać? Jak żona, córka, wnuki?
– i zaczynam opowiadać. W chwilę później widzę znudzenie w oczach
pytającego, gaśnie mój zapał a on odchodzi w połowie zdania.
Gdy to samo pytanie zadawał Rysiek widziałem w jego oczach
ciekawość i życzliwość. On chciał usłyszeć odpowiedź. Była dla niego tak
samo ważna jak i dla mnie. Na tym właśnie polegała jego wielkość jako
człowieka, przyjaciela, reportera wreszcie. W taki sam sposób bowiem
rozmawiał z przyjaciółmi i z ludźmi dopiero co poznanymi. Słuchał ich i
poznawał świat po okruszynie.
Mam chyba wszystkie książki Ryszarda z dedykacjami dla mnie i dla
mojej żony Barbary. Serdeczne i dowcipne. Stoją na półce, na którą
można sięgnąć bez szukania. Teraz sięga po nie mój wnuk Kuba. On też
poznał Ryśka, który usłyszawszy, że czternastolatek (dodatkowo, poza
programem szkolnym) uczy się hiszpańskiego błyskawicznie przeszedł w
rozmowie na język Cervantesa czym najpierw speszył chłopca, a
potem – jak się okazało – zachęcił go do intensywniejszej
nauki. Kuba o tej rozmowie dobrze pamięta.
Na koniec moment samochwalstwa. Nikt i nigdy nie sprawił mi
takiej frajdy jak Rysiek, który podczas promocji “Smakosza wędrownego”
kupił książeczkę i poprosił mnie o autograf. Podpisałem ją drżąc z dumy i
podniecenia. Najwybitniejszy polski Autor, Sława Światowa chce mieć
moją książkę i to z moim podpisem. I to jest największy honor jaki mnie
spotkał w życiu zawodowym.
Mam nadzieję, że Żona Ryszarda przyrządziła Mu choć jedno danie według przepisu z tej książki.