Autor:PAP
Źródło:PAP
Na wysoką wartość warsztatu, uniwersalizm tematyki i ciekawą osobowość
Ryszarda Kapuścińskiego [na zdjęciu], który zmarł we wtorek w Warszawie,
wskazał w rozmowie z PAP Antoni Libera, pisarz, tłumacz literatury i
inscenizator.
Dla Libery bardzo ważne jest, że Kapuściński „był wyraźnie przeciw
tendencjom określanym jako postmodernistyczne, według których do worka z
literaturą można wepchnąć praktycznie wszystko. Uważał, że „nie
wszystkie chwyty są dozwolone, że musi być zachowana klarowność, ład i
uroda języka. Stał na straży ładu i jakości słowa pisanego”.
Pisarz podkreślił, że Kapuściński jest „szczególnym przypadkiem pisarza
w literaturze polskiej, który właściwie nie zajmował się polskimi
sprawami, a mimo to zdobył światowy rozgłos”. – Był znany chyba bardziej
niż nasi nobliści. Jak się podróżuje po Zachodzie czy USA, z polskich
pisarzy, tylko Kapuściński ma w księgarniach oznaczoną nazwiskiem, swoją
półkę. Nie mają czegoś takiego ani Gombrowicz, ani Miłosz – zauważył
Libera.
W opinii tłumacza świadczy to o tym, że toczące się w Polsce spory i
dyskusje na temat promowania literatury polskiej w świecie, „zostają
swoiście podważone działalnością pisarską” Kapuścińskiego. – Może warto
się oderwać od naszego podwórka i podjąć problemy, które są ważne –
jeśli nie dla całego świata, to dla dużej jego części? Może właśnie to
jest droga, a nie poprzez promocję jakiejś mitycznej polskości? –
zastanawiał się pisarz.
Libera wskazuje na analogię popularności Kapuścińskiego i Romana
Polańskiego, który także „pochodzi z Polski, skończył polską szkołę
filmową, jego filmy nie są o Polsce, i zdobył międzynarodową sławę”. – W
tym aspekcie porównałbym też Kapuścińskiego ze Stanisławem Lemem,
również Polakiem, który zajmował się uniwersalnymi problemami
współczesnej cywilizacji i filozofii. On także jest jednym z bardziej
znanych pisarzy w świecie – powiedział.
Libera zwrócił też uwagę na osobowość Kapuścińskiego, „uroczego
człowieka”. – Często artyści i pisarze, którzy odnieśli olbrzymi sukces,
tak, jak Kapuściński, bywają wyniośli czy aroganccy, mają dystans do
innych. Otóż Kapuściński był przeciwieństwem takiej postawy – zapewnił.
Wspominając Kapuścińskiego, podkreślił „niebywałą skromność i
życzliwość” zmarłego kolegi. – Chociaż miał olbrzymią wiedzę, nie
narzucał się z nią specjalnie. Miał rzadki dar słuchania, był bardzo
chłonny. Dochodziło z nim do prawdziwej rozmowy, bardzo to sobie ceniłem
w kontaktach z nim – wyjaśnił. Libera uznał śmierć Kapuścińskiego za
poważną stratę dla polskiej kultury. – Wykruszają się ostatnie postaci
życia literackiego, które reprezentują wysoki poziom i stanowią pewien
wzór – dodał.